آموزش تجوید

شیوه‌های تلفظ حرف «نون» در تلاوت قرآن

در ادامه بحث‌هایی که با عنوان آگاهی از نکات تجویدی در قرآن مطرح شد، در این جلسه، معروفی را به صورت بسیار فشرده مطرح خواهم کرد و آن هم حرف تلفظ حرف «نون» است.

احکام تلفظ حرف «ن»

این حرف در تلاوت قرآن کریم دارای احکام خاصی است،‌ هر وقت «نون» ساکن به یکی از حروف ۲۸ گانه زبانه عرب که بعد از آن بیاید برسد، شکل‌های مختلف پیدا می‌کند. در جلسه امروز یاد خواهیم گرفت که حرف «نون» بسته به حرف بعدی آن که چه حرفی باشد، چه حالتی پیدا می‌کند.

حرف «نون» چند تلفظ دارد

حرف «نون» در مجموع چهار نوع خوانده می‌شود، حرف «نون» ساکن بسته به حرف بعد از خودش چهار حالت پیدا می‌کند،‌ یا اینکه «ظاهر» می‌شود، یعنی اظهار، یا اینکه از بین می‌رود و خوانده نمی‌شود که به آن «ادغام» می‌گویند. حالت سوم این است که تبدیل به حرف «میم» می‌شود که «اقلاب» می‌گویند و یا اینکه مخفی می‌شود که به آن «اخفا» می‌گویند. پس احکام «نون» تنوین یا همان «نون» ساکن، چهار حکم دارد که به ترتیبی که بیان شد مورد استفاده قرار می‌گیرد. اکنون برای هر یک سؤالی مطرح می‌کنیم؛ چه زمانی حرف «نون» اظهار یا همان ظاهر می‌شود و مانند کلمه «مِن» عادی خوانده می‌شود، زمانی که یکی از شش حرف حلقی بعد از حرف نون بیاید این حرف ظاهر شده و عادی خوانده خواهد شد.

داستان ۶ حرف معروف حلقی

این شش حرف معروف حلقی عبارت از حرف «ها»، «حمزه»، «عین»، «حا»، «غین» و «خا»، برای اینکه این حروف بهتر در ذهن بماند یک شعر در مورد آن سروده شده است که؛ «حرف حمزه شش بود ای نورعین/ ها و حمزه، حا و عین و خا و غین». هرگاه حرف «نون» ساکن بعد از این شش حرف بیاید، نون ساکن به صورت طبیعی خوانده خواهد شد.

حکم بعد ادغام است، چه زمانی حرف «نون» ادغام می‌شود، ادغام یعنی اینکه حرف «نون» خوانده نشود و حرف بعد را به جای آن تشدید بخوانیم. در فارسی هم این کار را انجام می‌دهیم.

حرف «نون» و حروف «یرملون»

در قرآن این حکم به صورت رسمی و مدون اجرا می‌شود، زمانی حرف «نون» در تجوید قرآن کریم ادغام می‌شود که حرف بعدی یکی از حروف «یرملون» باشد یعنی یکی از شش حرف (ی، ر، م،ل، و، ن) که بعد از حرف «نون» بیایند، ادغام صورت گرفته، حرف نون خوانده نشده و حرف بعد با شدت تلفظ می‌شود. پس هر کدام از این شش حرف که ذکرشان رفت بعد از حرف «نون» بیایند این حرف تشدید می‌شود،