آموزش تجوید

کلید اساسی برای داشتن لهجه عربی در قرائت قرآن

در این جلسه کلید‌های لهجه عرب را برای شما با کمال فشردگی عنوان می‌کنم، چه کار کنیم وقتی که ما قرآن را به لهجه عرب می‌خوانیم آنچه که پیغمبر(صل الله علیه و آله و سلم) از ما خواسته‌اند را به جا بیاوریم؟ ایشان فرموده‌اند که قرآن را با لهجه عرب بخوانید به الحان عربی بخوانید ما هم می‌گویم باشد.

چگونه توصیه‌های پیامبر(صل الله علیه و آله و سلم) را در تلاوت به جا بیاوریم

اما چگونه؟ ما وقتی می‌خواهیم قرآن را بخوانیم سه کلید را باید بکار ببریم تا لهجه ما عربی شود و تجوید در داخل این لهجه جا بیفتد. ما نمی‌توانیم قوانین تجوید را در بستر لحن فارسی پیدا کنیم اگر بخواهیم تجوید را در قرآن پیدا کنیم باید در بستر لهجه همان عرب باشد که قرآن به آن زبان نازل شده است.

سه کلید طلایی

قرآن خواندن به لهجه عرب سه کلید دارد، یک کلید «حرکات عرب»، دومین کلید «حروف عرب» و سومین کلید نیز «حجم حرکات حروف» است. حالا هر قاری که می‌خواهد قرآن بخواند با هر زبان و هر ملیتی که دارد،‌ وقتی به قرآن می‌رسد برای قرائت قرآن با لهجه عرب باید این سه کلید را رعایت کند.

حرکت، حرف، حجم

اولین کلید، حرکات بود که شامل فتحه، ضمه و کسره است، که این سه را باید به عربی بگوید، دومین کلید هم همانطور که گفته شد حروف قرآن است که باید با همان حروف عربی بگوید که شخص عرب زبان آن حروف را تلفظ می‌کند، نه به حرف فارسی، نه به شکل حروف هندی، چینی، انگلیسی و … بلکه به همان شکل که عرب حروف آن را ادا می‌کند. سومین کلید، حجم است که در علم تجوید به آن تفخیم و ترقیق می‌گویند که آن را شرح می‌دهم.

اولین کلید، کلید حرکات است یعنی وقتی که ما می‌خواهیم قرآن بخوانیم باید حرکات قرآن‌مان فتحه، کسره، ضمه ما فارسی باشد، وقتی ما می‌گوییم «بسم الله الرحمن الرحیم» داریم فارسی می‌گوییم «بِسم الله» اما عرب این اولین کلید را اینطوری رعایت می‌کند «بِسم الله»(برای شنیدن تلفظ به فیلم مراجعه شود) ما می‌گوییم «الحمدالله» و عرب‌ها «الحمدُللهِ» می‌گویند(برای شنیدن تلفظ صحیح به فیلم مراجعه شود).

این کلید اول را اگر رعایت کنیم، کل لهجه ما عربی می‌شود و این اولین پایه است، «کسره» عربی را ما ( ــِ ) می‌گوییم ولی عرب می‌گوید (ای) ما می‌گوییم «بِسم‌الله» عرب می‌گوید «بیسم الله».

عرب، فتحه خود را ( ــَ) می‌گوید که ما هم می‌گوییم، چون اساس ما در این درس بر ساده‌گویی است. «ضمه» یا «او»ی‌شان را ما می‌گویم «او» ولی آنها «او کوتاه» آن را می‌گویند. اگر این کلید را رعایت کنید صداهای کشیده هم مشخص هستند مثلا «الف» آنها را ما می‌گوییم «الحمدُللهِ» آنها می‌گویند «الحمدُلله‌» مثل فتحه کشیده می‌گویند «او» و «ای» هم دیگر مانند ما می‌گویند. ما که می‌گوییم «غیرالمغضوب علیهم و لاالضالین» «او» می‌گوییم آنها هم همین طور «او» می‌گویند ما می‌گویم «موسی» آنها هم می‌گویند «موسی» پس «او» و «ای» فرقی ندارد.

یک تمرین

به این ترتیب لهجه عربی ما اولین مرحله خود را طی کرد با همین لهجه عربی کلید حرکات را در سوره حمد پیاده کنید و در نماز خودتان تمرین کنید که اگر مداومت داشته باشید در عرض یک هفته تلفظتان درست خواهد شد.

اگر نمازهایتان را به همین لهجه سعی کنید بخوانید به سرعت مسلط می‌شوید، این خطاب به کسانی است که تا به حال این لهجه را نداشته‌اند و دوست دارند یاد بگیرند با لهجه عربی بخوانند.