آموزش تجوید

چرا باید قرآن بخوانیم؟

درباره اهمیت قرائت قرآن، چرایی قرائت قرآن و اینکه چرا مسابقات قرائت قرآن برگزار می‌شود؟ مطالبی را عرض خواهم کرد. اول از همه باید گفت که مگر بحث قرائت قرآن چقدر اهمیت دارد که این همه در مورد آن تأکید شده است.

 

با توجه به فشرده بودن برنامه خیلی سریع به شما می‌گویم که این روش، روش پیامبر اکرم(صل الله علیه و آله و سلم) بوده و ما هم موظف هستیم از سنت پیامبر(صل الله علیه و آله و سلم) استفاده و تبعیت کنیم «وَ مَا آتَاکُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاکُمْ عَنْهُ فَانتَهُوا» هر چه پیامبر برای شما آورد از دستورات و امر و نهی از او بگیرید و استفاده کنید و عمل کنید «وَ مَا نَهَاکُمْ عَنْهُ فَانتَهُوا» هر چه که او شما را از آن بازداشت شما هم اجتناب کنید. پیامبر(صل الله علیه و آله و سلم) در اینجا می‌فرمایند چه کاری انجام بدهید و چه کاری را انجام ندهید و عیناً باید اطاعت کنید.

استفاده از سنت پیامبر(صل الله علیه و آله و سلم) در قرائت قرآن

یکی از بهترین کارها در این زمینه این است که نگاه کنیم و ببینیم خود پیامبر(صل الله علیه و آله و سلم) به چه شکلی عمل می‌کردند. در بحث قرائت قرآن مطابق آیات قرآن ما می‌بینیم که خود پیامبر اسلام(صل الله علیه و آله و سلم) اول قاری اسلام بودند ایشان در سوره مبارکه «مزمل» موظف هستند که هر شب از خواب بیدار شوند «وَرَتَّلْنَاهُ تَرْتِیلًا» و قرآن بخوانند آن هم با ترتیل، بنابراین ما می‌توانیم بگوئیم قرائت قرآن بر پیامبر(صل الله علیه و آله و سلم) واجب بود. اما چرا پیغمبر خدا قرآن می‌خواند؟ تمام قرآن بر قلب ایشان نازل شد، یعنی قلب پیامبر(صل الله علیه و آله و سلم) ظرف قرآن بوده بنابر این مگر می‌شود قرآن بر هرکس و هر چیزی نازل شود، خداوند در قرآن می‌فرمایند «لَوْ أَنزَلْنَا هَذَا الْقُرْآنَ عَلَى جَبَلٍ لَّرَأَیْتَهُ خَاشِعًا مُّتَصَدِّعًا مِّنْ خَشْیَهِ اللَّهِ» ما اگر قرآن را بر کوه نازل می‌کردیم می‌دیدی که کوه از ثقل و سنگینی قرآن متلاشی می‌شد. قرآن کم چیزی نیست کوه نزول آن را نمی‌تواند تحمل کند، این قلب پیامبر(صل الله علیه و آله و سلم) و وجود جسمی پیامبر(صل الله علیه و آله و سلم) چه قدرت و ظرفیتی داشته که توانسته این قرآن را بپذیرد و به همین شکل ظاهری متلاشی نشود؟ «إِنَّا سَنُلْقِی عَلَیْکَ قَوْلاً ثَقِیلاً» یعنی ما می‌خواهیم قول سنگینی را برای تو القا و نازل کنیم.

پیامبر(صل الله علیه و آله و سلم) که همه وجودش ظرف قرآن است چه احتیاجی به قرائت قرآن دارد؟ شاید بگوییم ما نیاز داریم اما پیغمبر(صل الله علیه و آله و سلم) چه نیازی دارد او که همه قرآن را از حفظ بود و اینکه فراموشی در پیغمبر(صل الله علیه و آله و سلم) راه نداشت، «سَنُقْرِئُکَ فَلا تَنْسَى» از این به بعد هر چیزی که به تو القا و نازل کنیم تو فراموش نخواهی کرد، پس نتیجه می‌گیریم که قرائت قرآن توسط پیامبر برای خطر فراموشی هم نبود؛ چرا که تمام قرآن را می‌دانستند و هم اینکه بهتر از همه مردم قرآن را عمل می‌کردند، پس چرا پیغمبر(صل الله علیه و آله و سلم) موظف است باز قرآن بخوانند؟ معلوم است چیزی و اثری در تلاوت قرآن وجود دارد که توصیه شده به پیامبر(صل الله علیه و آله و سلم) تا تلاوت کنند.

هرچه مسئولیت بالاتر رود لزوم تلاوت قرآن بیشتر است

حالا نگاه کنید که ما چه جایگاهی داریم، ما که بیشتر از پیامبر(صل الله علیه و آله و سلم) نیاز داریم و این نشان می‌دهد هر چه مسئولیت در جامعه اسلامی بالاتر برود لزوم تلاوت قرآن بیشتر می‌شود، هر چه مسئولیت فرد در جامعه اسلامی بالاتر است بیشتر باید به قرآن انس داشته باشد و این انس باید از طریق تلاوت قرآن باشد. فلسفه لزوم قرائت قرآن حتی نزد پیامبر(صل الله علیه و آله و سلم) و ائمه(علیهم السلام) را خداوند در همین سوره «مزمل» فرموده است، این قول ثقیلی را که می‌خواهم نقل کنم باید برای خود و جامعه پیاده کنید.

آثار تلاوت قرآن در دل شب/ قرائت قرآن شستشوی روح

در همین سوره می‌فرماید «إِنَّ نَاشِئَهَ اللَّیْلِ هِیَ أَشَدُّ وَطْءًا وَأَقْوَمُ قِیلًا»، مناجات و تلاوت قرآن در دل شب اثری دارد که در روز ندارد، اثر تلاوت قرآن در خلوت شب بیشتر است، هر صحبتی هم بشود مناجات و تلاوت بشود اثر آن در قلب و وجود ما سنگین‌تر است پس دل شب را انتخاب کن «إِنَّ لَکَ فِی اَلنَّهَارِ سَبْحًا طَوِیلًا»، برای تو در دل روز مشغولیاتی هست، زمانی که ما در طول روز از کار و درگیر‌ها و مشغله‌های طول روز خسته می‌شویم، در بازگشت به منزل بلافاصله دوش می‌گیریم تا اندکی از خستگی کاسته شود، روح انسان هم در طول روز دچار سنگینی و کدورت می‌شود پس در دل شب بیا روحت را شستشو بده، پس معلوم می‌شود قرائت قرآن شستشوی روح است ما با تلاوت قرآن دلمان را به حضرت دوست وصل و گره می‌زنیم، با قرائت آن، نور تلاوت به قلب ما وارد می‌شود که حتی اگر به اندازه پیامبر(صل الله علیه و آله و سلم) هم باشیم و در حد ائمه(علیهم السلام) هم باشیم دانستن و عمل کردن به قرآن ما را از تلاوت قرآن بی‌نیاز نمی‌کند همه باید قرآن را در طول شبانه‌روز در حد توان خودمان تلاوت کنیم.

استاد سید محسن موسوی بلده